วันที่ 02 มิถุนายน พ.ศ. 2553 เวลา 20:42:02 น.

ทําให้ประชาชนไม่ทราบว่าใช้มาตราฐานใหน
    ที่ดินจังหวัดภูเก็ต  มีคําสั่งว่า สค1 จดที่รกร้างว่างเปล่าก็ต้องถือระเบียบคณะกรรมการจัดที่ดินเเห่งชาติฉบับที่ 12 ข้อ 10 ในกรณีที่ดินนั้นมีด้านหนึ่งด้านใดหรือหลายด้านจดที่ป่าหรือที่รกร้างว่างเปล่าเเละระยะที่วัดได้เกินกว่าระยะที่ปรากฎในหลักฐานเเจ้งการครอบครองให้ถือระยะที่ปรากฎในหลักฐานการเเจ้งการครอบครองเป็นหลักในการออกโฉนด


มาดูกรณีที่ดินจังหวัดสุราษฎร์ธานี สาขาเกาะสมุย 


        นายจำลอง โพธิ์เพชร หัวหน้าสำนักงานที่ดินจังหวัดสุราษฎร์ธานี สาขาเกาะสมุย เปิดเผยว่า ที่ดินงอกกับที่ดินเพิ่มไม่เหมือนกัน ข้อเท็จจริงเป็นการเพิ่มจากการรังวัดตามแนวเขตที่ดิน ซึ่งตามแนวเขตในหนังสือ ส.ค.1 ได้แสดงลักษณะผังที่ดินประกอบไว้เป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า แต่การรังวัดเป็นโฉนดที่ดินต้องใช้วิธีการตรรกะ (การคำนวณกราฟ) ปักหมุดตามหลักเขต ฉะนั้นรูปที่ดินในโฉนดที่ออกมาจะเปลี่ยนไปตามแนวที่วัดได้และส่วนที่เพิ่มมา ต้องเป็นไปตามเขตที่ดินดังกล่าว

        นายจำลองกล่าวว่า ไม่ใช่เรื่องแปลกที่การรังวัดโฉนดเป็นไปได้ทั้งเนื้อที่ลดหรือเพิ่มขึ้นจากเดิม แต่ต้องเป็นไปตามการรังวัดของเจ้าหน้าที่ และต้องได้รับคำยินยอมจากเจ้าของที่ดินข้างเคียงเซ็นชื่อรับทราบยอมรับในแนวเขตดังกล่าว อย่าลืมว่าที่ดินบนเกาะสมุยมีราคาแพงคงไม่มีใครยอมให้คนอื่นมาบุกรุกกินเนื้อที่ของตนไปแน่ และหากเจ้าของที่ข้างเคียงไม่ยอมเซ็นชื่อก็ออกโฉนดให้ผู้ขอไม่ได้




       ต้องมี1ความเห็นที่ผิด

                                                                             คํารองที่   ๗๑๗/๒๕๕๒ 

                                                                                                    คําสั่งที่     ๑๙๒/๒๕๕๓ 

ในพระปรมาภิไธยพระมหากษัตริย 

   ศาลปกครองสูงสุด 

                                                วั 

นที่     ๘      เดือน มิถุนายน  พุทธศักราช ๒๕๕๓ 

  

   

 เรื่อง  คดีพิพาทเกี่ยวกับการที่เจาหนาที่ของรัฐกระทําการโดยไมชอบดวยกฎหมาย  

  (คํารองอุทธรณคําสั่งยุติการบังคับคดีตามคําพิพากษาของศาลปกครองชั้นตน) 

   

 ผูฟองคดีที่ ๒ ยื่นคํารองอุทธรณคําสั่ง ในคดีหมายเลขดําที่ ๑๕๔/๒๕๔๘ 

หมายเลขแดงที่ ๑๖๘/๒๕๕๑ ของศาลปกครองชั้นตน (ศาลปกครองนครศรีธรรมราช) 

  คดีนี้ผูฟองคดีทั้งสองไดยื่นฟองคดีตอศาลปกครองสูงสุดเปนคดีหมายเลขดํา 

ที่ ฟ. ๒๕/๒๕๔๗ โดยมีสองขอหา ขอหาที่หนึ่ง ขอใหเพิกถอนขอ ๑๔ (๓) ของกฎกระทรวง 

ฉบับที่ ๔๓ (พ.ศ. ๒๕๓๗) ออกตามความในพระราชบัญญัติใหใชประมวลกฎหมายที่ดิน 

พ.ศ. ๒๔๙๗ ซึ่งอยูในอํานาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครองสูงสุด และขอหาที่สอง 

ขอใหไมใหนําขอ ๑๔ (๓) ของกฎกระทรวง ฉบับที่ ๔๓ (พ.ศ. ๒๕๓๗) ขางตน มาใชบังคับ 

แกกรณีของผูฟองคดีทั้งสอง และใหดําเนินการออกหนังสือรับรองการทําประโยชน (น.ส. ๓ ก.) 

คําสั่ง (ต. ๒๑) 

ระหวาง 

นายเกษม  แสงสวาง  ที่ ๑   

นายสิกรณ  ภูมิกําจร  ที่ 

 ๒ 

รัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทย  ที่ ๑ 

เจาพนักงานที่ดินจังหวัดภูเก็ต  ที่ 

 ๒     

ผูฟองคดี 

ผูถูกฟองคดี 

/แกผูฟองคดี… 

๒ 

แกผูฟองคดีทั้งสอง ซึ่งศาลปกครองสูงสุดพิจารณาแลว เห็นวา ขอหาที่สองเปนคดีพิพาท 

เกี่ยวกับการที่เจาหนาที่ของรัฐกระทําการโดยไมชอบดวยกฎหมายตามมาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๑) 

แหงพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ และศาลปกครอง 

มีอํานาจกําหนดคําบังคับไดตามมาตรา ๗๒ แตอยูในอํานาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครอง 

ชั้นตนตามมาตรา ๑๐ แหงพระราชบัญญัติดังกลาว ศาลปกครองสูงสุดจึงไดสงคําฟองเฉพาะ 

ประเด็นตามขอหาที่สองมาใหศาลปกครองชั้นตนซึ่งเปนศาลที่มีเขตอํานาจพิจารณาพิพากษา 

ตามขอ ๙๙ แหงระเบียบของที่ประชุมใหญตุลาการในศาลปกครองสูงสุด วาดวยวิธีพิจารณา 

คดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓  สําหรับขอหาที่สองขางตน ผูฟองคดีทั้งสองฟองวา ผูฟองคดีที่ ๑ 

เปนผูมีสิทธิครอบครองที่ดิน ๑ แปลง ตั้งอยูหมูที่ ๒ ตําบลกะรน อําเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต 

โดยซื้อมาจากนายประจวบ บุญชวย ซึ่งไดครอบครองและทําประโยชนในที่ดินกอนที่ 

ประมวลกฎหมายที่ดินใชบังคับ แตมิไดแจงการครอบครอง และผูฟองคดีไดครอบครอง 

ทําประโยชนในที่ดินดังกลาวรวมกับนายสุชาติ รักสงบ นางสายใจ ลักษณะมั่น นายประเสริฐ 

ชูภักดิ์ และนายยงยุทธ บุญทองคง ตอมาไดนําที่ดินดังกลาวไปขอออกหนังสือรับรอง 

การทําประโยชน (น.ส. ๓ ก.) ซึ่งเจาหนาที่ของสํานักงานที่ดินจังหวัดภูเก็ตไดปดประกาศ 

เรื่อง รังวัดออก น.ส. ๓ ก. ลงวันที่ ๒๐ ธันวาคม ๒๕๓๖ แลว ไมมีผูใดคัดคาน แตยังไมมีการ 

ออก น.ส. ๓ ก. ให ตอมาผูฟองคดีที่ ๑ ไดมีหนังสือถึงผูถูกฟองคดีที่ ๒ แจงเปลี่ยนแปลงชื่อ 

เจาของที่ดินโดยขอใหออก น.ส. ๓ ก. ใหแกผูถือสิทธิครอบครองที่ดินจํานวน ๒ คน คือ  

ผูฟองคดีที่ ๑ ซึ่งถือสิทธิครอบครองที่ดินเนื้อที่ ๑๘ ไร ๒ งาน ๗๒ ตารางวา และผูฟองคดีที่ ๒ 

ถือสิทธิครอบครองที่ดินเนื้อที่ ๖ ไร ๒ งาน แตผูถูกฟองคดีที่ ๒ แจงผูฟองคดีที่ ๑ วา  

ไมสามารถออก น.ส. ๓ ก. ใหได เนื่องจากจังหวัดภูเก็ตมีสภาพเปนเกาะตองหามตามกฎกระทรวง 

ฉบับที่ ๔๓ (พ.ศ. ๒๕๓๗) ออกตามความในพระราชบัญญัติใหใชประมวลกฎหมายที่ดิน 

พ.ศ. ๒๔๙๗ ผูฟองคดีที่ ๑ จึงไดยื่นหนังสือลงวันที่ ๑๑ มิถุนายน ๒๕๔๗ อุทธรณคําสั่ง 

ของผูถูกฟองคดีที่ ๒ วา ผูฟองคดีกับพวกไดยื่นคําขอออก น.ส. ๓ ก. ไวตั้งแตวันที่  

๒ พฤศจิกายน ๒๕๓๖ กอนมีการประกาศใชกฎกระทรวง ฉบับที่ ๔๓ (พ.ศ. ๒๕๓๗) ออกตาม 

ความในพระราชบัญญัติใหใชประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. ๒๔๙๗ ซึ่งผูวาราชการจังหวัดภูเก็ต 

ในฐานะผูพิจารณาอุทธรณไดมีหนังสือแจงผลการพิจารณาอุทธรณวา การที่ผูถูกฟองคดีที่ ๒ 

สั่งใหยุติเรื่องการขอออก น.ส. ๓ ก. ของผูฟองคดีทั้งสอง เปนการถูกตองแลว เนื่องจาก 

จังหวัดภูเก็ตมีสภาพเปนเกาะ จึงตองหามตามกฎกระทรวง ฉบับที่ ๔๓ (พ.ศ. ๒๕๓๗) ดังกลาว  

/มิใหออกหนังสือ… 

๓ 

มิใหออกหนังสือรับรองการทําประโยชนสําหรับที่ดินที่ไมมีหลักฐานแจงการครอบครอง 

(ส.ค. ๑) และกฎกระทรวง ฉบับที่ ๔๓ (พ.ศ. ๒๕๓๗) ดังกลาว ไมมีบทเฉพาะกาลรองรับ 

การออกหนังสือรับรองการทําประโยชนใหแกผูขอที่อยูในระหวางการดําเนินการของเจาหนาที 

่  

ผูฟองคดีทั้งสองเห็นวาผูฟองคดีทั้งสองไดซื้อและครอบครองทําประโยชนในที่ดินที่ขอออก 

น.ส. ๓ ก. ตอเนื่องมาจากบุคคลอื่นซึ่งครอบครองทําประโยชนกอนวันที่ประมวลกฎหมายที่ดิน 

ใชบังคับโดยมิไดแจงการครอบครอง และไดยื่นคําขอออกหนังสือรับรองการทําประโยชน 

เปนการเฉพาะรายเมื่อวันที่ ๒ พฤศจิกายน ๒๕๓๖ โดยดําเนินการรังวัดเสร็จครบถวน 

ตั้งแตกอนวันที่กฎกระทรวง ฉบับที่ ๔๓ (พ.ศ. ๒๕๓๗) ออกตามความในพระราชบัญญัติ 

ใหใชประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. ๒๔๙๗ ใชบังคับ จึงเปนการกระทําที่สุจริต พื้นที่บนเกาะภูเก็ต 

สามารถที่จะออกเอกสารสิทธิเปนการเฉพาะรายตามมาตรา ๕๙ ทวิ แหงประมวลกฎหมายที่ดิน 

ไดโดยมิตองแจงการครอบครอง กฎหมายที่มีผลยอนหลังที่ไมเปนคุณแกประชาชนผูสุจริต 

ไมนาจะมีผลบังคับ ขัดตอเจตนารมณของกฎหมายและสิทธิของประชาชนตามรัฐธรรมนูญ 

  ขอใหศาลมีคําพิพากษามิใหนําขอ ๑๔ (๓) ของกฎกระทรวงขางตน 

มาใชบังคับแกกรณีของผูฟองคดีทั้งสอง และใหผูถูกฟองคดีทั้งสองดําเนินการออกหนังสือรับรอง 

การทําประโยชนแกผูฟองคดีทั้งสอง  

  ศาลปกครองชั้นตนพิจารณาแลวเห็นวา  การที่ผูถูกฟองคดีที่ ๒ ไมออก 

หนังสือรับรองการทําประโยชน (น.ส. ๓ ก.) โดยมิไดแจงการครอบครองใหแกผูฟองคดีทั้งสอง 

โดยอางวาเปนที่เขาและที่เกาะ ซึ่งมีประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวันที่ ๒๗ มีนาคม ๒๔๙๙ 

และวันที่ ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๒๑ และกฎกระทรวง ฉบับที่ ๔๓ (พ.ศ. ๒๕๓๗) ออกตามความใน 

พระราชบัญญัติใหใชประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. ๒๔๙๗ กําหนดหามมิใหออกเอกสาร 

แสดงสิทธิในที่ดิน จึงเปนการนําขอกฎหมายที่ไมถูกตองยกมาเปนเหตุปฏิเสธ ทั้งยังมิได 

ดําเนินการตามคําขอใหครบถวนตามหลักเกณฑเกี่ยวกับการออกโฉนดที่ดินและหนังสือรับรอง 

การทําประโยชนที่กรมที่ดินแจงเวียนใหถือปฏิบัติ จึงเปนการกระทําที่ไมชอบดวยกฎหมาย  

และขออางที่ผูถูกฟองคดีที่ ๒ ยกขึ้นตอสูคดีไมอาจหักลางใหการกระทําดังกลาวเปนการกระทํา 

ที่ชอบดวยกฎหมายได  ศาลปกครองชั้นตนจึงพิพากษาใหเพิกถอนหนังสือของผูถูกฟองคดีที่ ๒ 

ที่ ภก ๐๐๑๙.๓/๐๖๒๙๑ ลงวันที่ ๑๑ มิถุนายน ๒๕๔๗ ที่แจงตอผูฟองคดีที่ ๑ วาไมสามารถ 

ออก น.ส. ๓ ก. ในที่ดินตามคําขอใหได เนื่องจากสภาพที่ดินเปนที่เขาซึ่งเปนเขตหวงหาม 

ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย และจังหวัดภูเก็ตมีสภาพเปนเกาะตองหามมิใหออกโฉนดที่ดิน 

/หรือหนังสือ… 

๔ 

หรือหนังสือรับรองการทําประโยชนตามกฎกระทรวง ฉบับที่ ๔๓ (พ.ศ. ๒๕๓๗) ออกตามความใน 

พระราชบัญญัติใหใชประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. ๒๔๙๗ และใหผูถูกฟองคดีที่ ๒ ดําเนินการ 

ตามหลักเกณฑและวิธีการเกี่ยวกับการออกหนังสือรับรองการทําประโยชนใหถูกตองตอไป   

  ภายหลังที่ศาลปกครองชั้นตนไดมีคําพิพากษาคดีนี้เมื่อวันที่ ๒๙ กันยายน 

๒๕๕๑ แลว คูกรณีไมมีการอุทธรณคดีจึงถึงที่สุด ผูฟองคดีทั้งสองไดรวมกันยื่นคําขอสวมสิทธิ 

การรังวัดออกหนังสือรับรองการทําประโยชน (น.ส. ๓ ก.) เพื่อใหเปนไปตามคําพิพากษาของ 

ศาลปกครองชั้นตนตอเจาพนักงานที่ดินจังหวัดภูเก็ต แตปรากฏวามีผูยื่นคํารองคัดค 

านหลายราย 

เจาหนาที่จึงตองดําเนินการตรวจสอบเพื่อใหเปนไปตามระเบียบกฎหมายและคําพิพากษา 

ของศาลปกครองชั้นตน ขอเท็จจริงปรากฏวาผูถูกฟองคดีที่ ๒ ไดปฏิบัติเพื่อใหเปนไปตาม 

คําพิพากษาของศาลปกครองชั้นตนตอเนื่องเรื่อยมาและมีการรายงานความคืบหนาให 

ศาลปกครองชั้นตนทราบเปนระยะตามที่ศาลปกครองชั้นตนมีคําสั่ง ผลที่สุดผูถูกฟองคดีที่ ๒ 

ไดมีหนังสือ ที่ ภก ๐๐๑๙.๓/๑๕๓๕๒ ลงวันที่ ๑๒ ตุลาคม ๒๕๕๒ แจงตอศาลปกครองชั้นตนวา 

บริเวณที่ดินที่ผูฟองคดีทั้งสองกับพวกขอออก น.ส. ๓ ก. จากการอานและแปลภาพถายทางอากาศ 

โดยผูเชี่ยวชาญของศาลยุติธรรมในทางวิเคราะหภาพถายทางอากาศและแผนที่จากระวางแผนที่ 

ภาพถายทางอากาศ มาตราสวน ๑ :  ๔๐๐๐ จังหวัดภูเก็ต ระวาง ๔๖๒๔ I ๒๒๖๒ มีสภาพ 

เปนปาไมผลัดใบ (F๑) ไมมีสภาพการทําประโยชนมากอนประมวลกฎหมายที่ดินใชบังคับ 

(วันที่ ๑ ธันวาคม ๒๔๙๗) และเชื่อไดวาผูขอไดเขาครอบครองภายหลังประมวลกฎหมายที่ดิน 

ใชบังคับ จึงไมอยูในหลักเกณฑที่จะออก น.ส. ๓ ก. เปนการเฉพาะรายโดยไมไดแจง 

การครอบครองตามนัยมาตรา ๕๙ ทวิ แหงประมวลกฎหมายที่ดิน ได สํานักงานที่ดิน 

จังหวัดภูเก็ตจึงไดมีคําสั่งไมออก น.ส. ๓ ก. ใหผูฟองคดีทั้งสองกับพวกเมื่อวันที่ ๑๒ ตุลาคม ๒๕๕๒ 

และไดแจงคําสั่งใหผูฟองคดีทั้งสองกับพวกทราบเพื่อใหโอกาสอุทธรณคําสั่งตามพระราชบัญญัติ 

วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ แลว ตุลาการเจาของสํานวนคดีนี้ของ 

ศาลปกครองชั้นตนจึงมีคําสั่ง “ยุติการบังคับคดี” เมื่อวันที่ ๒๘ ตุลาคม ๒๕๕๒ และใหแจง 

ผูฟองคดีทั้งสองทราบ 

  ผูฟองคดีที่ ๒ ยื่นคํารองอุทธรณคําสั่งของศาลปกครองชั้นตนที่มีคําสั่ง 

ยุติการบังคับคดี ความวา  ผูฟองคดีทั้งสองไมเห็นพองดวยกับคําสั่งของศาลปกครองชั้นตน 

ที่ใหยุติการบังคับคดี เนื่องจากคําขอออก น.ส. ๓ ก. ของผูฟองคดีทั้งสองไดผานขั้นตอน 

/การรังวัด… 

๕ 

การรังวัด การไตสวนสิทธิการทําประโยชนในที่ดินและมีประกาศแจก น.ส. ๓ ก. แกผูฟองคดีทั้งสอง 

ภายใน ๓๐ วัน แลว และไมมีผูใดคัดคาน เหลือเพียงขั้นตอนการลงนามใน น.ส. ๓ ก. ของ 

ผูถูกฟองคดีที่ ๒ เทานั้น ก็จะเสร็จสมบูรณแตเมื่อไมปรากฏขอเท็จจริงดังกลาวในคําพิพากษา 

ของศาลปกครองชั้นตนดังเชนในคดีหมายเลขดําที่ อ. ๒๖๐/๒๕๔๗ หมายเลขแดงที่ อ. ๖๑/๒๕๔๘ 

ทําใหในการปฏิบัติตามคําพิพากษาของศาลปกครองชั้นตน ผูถูกฟองคดีที่ ๒ มีการรับฟง 

ขอเท็จจริงใหมเกี่ยวกับการครอบครองทําประโยชนในที่ดินของผูฟองคดีทั้งสอง เปนเหตุให 

ผูฟองคดีทั้งสองไมไดรับความเปนธรรม ที่ดินของผูฟองคดีทั้งสองมีความลาดชันเกิน ๓๕ % 

เพียงประมาณ ๕ ไร เทานั้น ซึ่งกรมพัฒนาที่ดินไดทําเครื่องหมายไวแลว ที่ดินสวนใหญ 

มีความลาดชันเพียง ๑๒ % จึงสามารถออก น.ส. ๓ ก. ไดตามกฎหมาย คําพิพากษา 

ของศาลปกครองชั้นตนที่ระบุวาที่ดินของผูฟองคดีทั้งสองมิใชที่ดินที่ครอบครองตอเนื่อง 

กันมากอนประมวลกฎหมายที่ดินใชบังคับ และมีความลาดชันเกิน ๓๕ % หามมิใหออก น.ส. ๓ ก. นั้น 

จึงไมถูกตอง ขอใหศาลปกครองสูงสุดมีคําสั่งแกไขคําสั่งของศาลปกครองชั้นตนที่สั่งให 

ยุติการบังคับคดีโดยมีคําสั่งใหผูถูกฟองคดีที่ ๒ ดําเนินการออก น.ส. ๓ ก. ใหผูฟองคดีทั้งสอง 

และใหใชขอเท็จจริงเกี่ยวกับที่ดินของผูฟองคดีทั้งสองที่รับฟงไดในป พ.ศ. ๒๕๓๖  

ในการพิจารณาดําเนินการ 

 ศาลปกครองสูงสุดพิจารณาแลว คดีมีประเด็นที่จะตองวินิจฉัยในเบื้องตนวา 

การที่ศาลปกครองชั้นตนโดยตุลาการเจาของสํานวนมีคําสั่งยุติการบังคับคดีในคดีหมายเลขดํา 

ที่ ๑๕๔/๒๕๔๘ หมายเลขแดงที่ ๑๖๘/๒๕๕๑ ชอบหรือไม  

 พิเคราะหแลวเห็นวา  พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณา 

คดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๗๐ วรรคหนึ่ง บัญญัติวา คําพิพากษาศาลปกครอง 

ใหผูกพันคูกรณีที่จะตองปฏิบัติตามคําบังคับนับแตวันที่กําหนดในคําพิพากษาจนถึงวันที่ 

คําพิพากษานั้นถูกเปลี่ยนแปลง แกไข กลับ หรืองดเสีย  วรรคสอง บัญญัติวา ในกรณีที่ 

เปนคําพิพากษาของศาลปกครองชั้นตนใหรอการปฏิบัติตามคําบังคับไวจนกวาจะ 

พนระยะเวลาการอุทธรณ หรือในกรณีที่มีการอุทธรณใหรอการบังคับคดีไวจนกวาคดี 

จะถึงที่สุด  ประกอบกับมาตรา ๗๒ แหงพระราชบัญญัติเดียวกันบัญญัติไววา ในกรณีที่ 

ศาลปกครองมีคําพิพากษาและกําหนดคําบังคับใหหนวยงานทางปกครองหรือเจาหนาที่ของรัฐ 

ใชเงินหรือสงมอบทรัพยสิน หรือใหกระทําการหรืองดเวนกระทําการ หรือใหหัวหนา 

/หนวยงาน… 

๖ 

หนวยงานทางปกครองหรือเจาหนาที่ของรัฐที่เกี่ยวของปฏิบัติหนาที่ภายในระยะเวลาที่ 

ศาลปกครองกําหนด หรือใหบุคคลกระทําหรือละเวนกระทําอยางหนึ่งอยางใดเพื่อใหเปนไป 

ตามกฎหมาย และเปนกรณีที่อาจบังคับคดีได หากปรากฏวาหัวหนาหนวยงานทางปกครอง 

หรือเจาหนาที่ของรัฐ หรือบุคคลดังกลาวไมปฏิบัติตามคําพิพากษาไมวาทั้งหมดหรือ 

แตบางสวน ก็จําตองมีการบังคับคดีเพื่อใหเปนไปตามคําพิพากษา โดยคูกรณีอีกฝายหนึ่ง 

อาจรองขอใหมีการบังคับคดีได ซึ่งการบังคับคดีพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและ 

วิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ บัญญัติใหนําบทบัญญัติวาดวยการบังคับคดี 

ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพงมาใชบังคับโดยอนุโลม กลาวคือ คูกรณีอีกฝาย 

หนึ่งสามารถรองขอตอศาลปกครองเพื่อใหมีการบังคับคดีตามคําพิพากษาหรือคําสั่งนั้น 

ไดภายในเวลาสิบปนับแตวันที่ศาลมีคําพิพากษาหรือคําสั่ง ถาศาลเห็นวาคูกรณีฝายที่ 

จะตองปฏิบัติตามคําบังคับไดรับทราบคําพิพากษาหรือคําสั่งแลว และระยะเวลาที่ศาล 

ไดกําหนดไวในคําบังคับเพื่อใหคูกรณีดังกลาวปฏิบัติตามคําพิพากษาหรือคําสั่งนั้น 

ไดลวงพนไปแลว และคําขอนั้นมีขอความระบุไวครบถวนตามที่กฎหมายกําหนด 

ศาลก็จะออกหมายบังคับคดีใหทันที โดยศาลจะแจงหมายบังคับคดีใหเจาหนาที่ของสํานักงาน 

ศาลปกครองที่มีหนาที่เกี่ยวของกับการบังคับคดีทราบเพื่อดําเนินการตอไปพรอมสงสําเนา 

หมายบังคับคดีใหคูกรณีฝายที่จะตองปฏิบัติตามคําบังคับทราบดวย  สําหรับคดีนี้ขอเท็จจริง 

ปรากฏวา ศาลปกครองชั้นตนมีคําพิพากษาใหเพิกถอนหนังสือของผูถูกฟองคดีที่ ๒ ลงวันที่ 

๑๑ มิถุนายน ๒๕๔๗ ที่ปฏิเสธคําขอออก น.ส. ๓ ก. ของผูฟองคดีที่ ๑ และใหผูถูกฟองคดีที่ ๒ 

ดําเนินการตามหลักเกณฑและวิธีการเกี่ยวกับการออกหนังสือรับรองการทําประโยชน 

ใหถูกตองตอไป ภายหลังจากศาลไดมีคําพิพากษาแลวคูกรณีไมมีการอุทธรณ คดีจึงถึงที่สุด 

ผูฟองคดีทั้งสองไดรวมกันยื่นคําขอสวมสิทธิการรังวัดออก น.ส. ๓ ก. เพื่อใหเปนไปตามคําพิพากษา 

ตอผูถูกฟองคดีที่ ๒ แตปรากฏวามีผูยื่นคํารองคัดคานหลายราย เจาหนาที่จึงตองดําเนินการ 

ตรวจสอบขอเท็จจริงเพื่อใหเปนไปตามระเบียบกฎหมายและคําพิพากษาของศาล ผูถูกฟองคดีที่ ๒ 

ไดดําเนินการตามคําพิพากษาของศาลปกครองชั้นตนดังกลาวอยางตอเนื่องและ 

มีการรายงานความคืบหนาใหศาลทราบเปนระยะตามที่ศาลมีคําสั่งโดยที่ศาลก็ไดมีคําสั่งใหแจง 

ผูฟองคดีทั้งสองทราบดวยทุกครั้ง จนกระทั่งผู 

ถูกฟองคดีที่ ๒ มีหนังสือลงวันที่ ๑๒ ตุลาคม ๒๕๕๒ 

แจงตอศาลวาไมสามารถดําเนินการออก น.ส. ๓ ก. ในที่ดินที่ผูฟองคดีทั้งสองมีคําขอได 

เนื่องจากการอานและแปลภาพถายทางอากาศจากระวางแผนที่ภาพถายทางอากาศ 

/ในบริเวณที่ดิน… 

๗ 

ในบริเวณที่ดินดังกลาวโดยผูเชี่ยวชาญของศาลยุติธรรมพบวา ที่ดินบริเวณที่ผูฟองคดีทั้งสอง 

ขอออก น.ส. ๓ ก. นั้น มีสภาพเปนปาไมผลัดใบ ไมมีสภาพการทําประโยชนมากอน 

ประมวลกฎหมายที่ดินใชบังคับ (วันที่ ๑ ธันวาคม ๒๔๙๗) และเชื่อไดวาผูฟองคดีทั้งสอง 

ไดเขาครอบครองภายหลังประมวลกฎหมายที่ดินใชบังคับ จึงไมอยูในหลักเกณฑที่จะออก 

น.ส. ๓ ก. เปนการเฉพาะรายโดยไมไดแจงการครอบครองตามนัยมาตรา ๕๙ ทวิ แหง 

ประมวลกฎหมายที่ดิน ได จึงมีคําสั่งไมออก น.ส. ๓ ก. ใหผูฟองคดีทั้งสองกับพวกเมื่อวันที่ 

๑๒ ตุลาคม ๒๕๕๒ และไดแจงคําสั่งดังกลาวใหผูฟองคดีทั้งสองกับพวกทราบแลว 

ขอเท็จจริงปรากฏในสํานวนคดีวาผูถูกฟองคดีที่ ๒ มีหนังสือแจงคําสั่งดังกลาวให 

ผูฟองคดีทั้งสองและผูคัดคานการขอสวมสิทธิรังวัดออก น.ส. ๓ ก. ของผูฟองคดีทั้งสอง 

ทุกรายทราบตามหนังสือสํานักงานที่ดินจังหวัดภูเก็ต ที่ ภก ๐๐๑๙.๓/(๒๒๕๓๖) ๑๕๓๕๓, 

ที่ ภก ๐๐๑๙.๓/(๒๒๕๓๗) ๑๕๓๕๔, ที่ ภก ๐๐๑๙.๓/(๒๒๕๓๘) ๑๕๓๕๕, ที่ ภก ๐๐๑๙.๓/(๒๒๕๓๙) 

๑๕๓๕๖, ที่ ภก ๐๐๑๙.๓/(๒๒๕๔๐) ๑๕๓๕๗, ที่ ภก ๐๐๑๙.๓/(๒๒๕๔๑) ๑๕๓๕๘  

ลงวันที่ ๑๒ ตุลาคม ๒๕๕๒ และ ที่ ภก ๐๐๑๙.๓/๒๒๖๖๑ ลงวันที่ ๑๓ ตุลาคม ๒๕๕๒  

จากขอเท็จจริงดังกลาวขางตน ยอมถือไดวาเปนกรณีที่ผูถูกฟองคดีที่ ๒ ยินยอมปฏิบัติ 

ตามคําพิพากษาของศาลปกครองชั้นตนโดยถูกตองครบถวนแลว หนังสือของผูถูกฟองคดีที่ ๒ 

ที่ ภก ๐๐๑๙.๓/๑๕๓๕๒ ลงวันที่  ๑๒ ตุลาคม ๒๕๕๒ แจงเรื่องการดําเนินการตามคําพิพากษา 

ของศาลปกครองชั้นตนตออธิบดีศาลปกครองชั้นตนดังกลาว จึงเปนการรายงานผลการปฏิบัติ 

ตามคําพิพากษาตามที่ศาลปกครองชั้นตนไดมีคําบังคับใหผูถูกฟองคดีที่ ๒ ดําเนินการ 

ตามหลักเกณฑและวิธีการเกี่ยวกับการออกหนังสือรับรองการทําประโยชนใหถูกตองตอไป  

การที่ศาลปกครองชั้นตนโดยตุลาการเจาของสํานวนมีคําสั่งยุติการบังคับคดีตามคําพิพากษา 

เมื่อไดรับหนังสือการรายงานผลการปฏิบัติตามคําพิพากษาดังกลาว จึงเปนคําสั่งที่ชอบดวย 

กระบวนวิธีพิจารณาคดีแลว ที่ผูฟองคดีทั้งสองอุทธรณโตแยงคําพิพากษาของศาลปกครองชั้นตน 

และขอใหศาลปกครองสูงสุดมีคําสั่งใหผูถูกฟองคดีที่ ๒ ดําเนินการออก น.ส. ๓ ก. ใหผูฟองคดีทั้งสอง 

ตามคําขอนั้นไมอาจรับฟงได  อยางไรก็ตาม คําสั่งของผูถูกฟองคดีที่ ๒ เมื่อวันที่ ๑๒ ตุลาคม 

๒๕๕๒ ที่ไมออก น.ส. ๓ ก. ใหผูฟองคดีทั้งสองและผูคัดคานทุกรายตามคําขอถือเปน 

คําสั่งทางปกครองคําสั่งใหมที่มีผลกระทบตอสถานภาพของสิทธิหรือหนาที่ของผูฟองคดีทั้งสอง 

และผูคัดคานดังกลาว ซึ่งหากเห็นวาคําสั่งดังกลาวไมถูกตอง ไมชอบดวยกฎหมาย ผูฟองคดีทั้งสอง 

และผูคัดคานทุกรายก็ชอบที่จะใชสิทธิอุทธรณโตแยงคําสั่งดังกลาวไดตอไปตามนัยมาตรา ๔๔ 

/แหงพระราชบัญญัติ 

… 

๘ 

แหงพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ และเมื่อไดรับทราบผลการ 

วินิจฉัยอุทธรณคําสั่งดังกลาวแลว หากยังไมพอใจในผลการวินิจฉัยอุทธรณ ผูฟองคดีทั้งสอง 

และผูคัดคานทุกรายที่ยื่นอุทธรณคําสั่งก็ชอบที่จะใชสิทธิฟองคดีตอศาลปกครองที่มีเขตอํานาจ 

ไดตอไปตามเงื่อนไขที่กฎหมายกําหนด   

  จึงมีคําสั่งยืนตามคําสั่งของศาลปกครองชั้นตน 

นายนพดล  เฮงเจริญ         ตุลาการเจาของสํานวน 

ตุลาการศาลปกครองสูงสุด 

นายหัสวุฒิ  วิฑิตวิริยกุล 

ตุลาการหัวหนาคณะศาลปกครองสูงสุด 

นายไพบูลย  เสียงกอง 

ตุลาการศาลปกครองสูงสุด 

นายวรวิทย  กังศศิเทียม 

ตุลาการศาลปกครองสูงสุด 

นายวราวุธ  ศิริยุทธวัฒนา 

ตุ 

ลาการศาลปกครองสูงสุด 

วันที่อาน 

ธนวรรณ : ผูพิมพ 

รัฐธรรมนูญกำหนดหากกระการอันเป็นการจำกัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคล…จะต้องอาศัยอำนาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมาย

   .....เป็นเหตุให้วิธีการปฏิบัติในกรณี....ออกเอกสารสิทธิในที่ดินของรัฐที่ผ่านมาเอาเข้ากรรมการ ..กบร..ก่อนออกให้อาศัยวิธีการแปลภาพถ่าย....จึงขัดด้วยหลักกฎหมายรัฐธรรมนูญ...จึงต้องมีการแก้ไขเพิ่มเติม ป.ที่ดิน..ตามฉบับที่11 โดยเพิ่ม มาตรา56/1...ก่อนออกเอกสารสิทธิในที่ดินของรัฐต้องตรวจสอบกับภาพถ่ายทางอากาศก่อน...ตามที่อธิบดี วางระเบียบกำหนด............แต่ถ้าไม่ได้ออกในที่ดินของรัฐจึงไม่ต้องปฏิบัติเป็นไปตามขั้นตอนของระเบียบที่อธิบดีกำหนด....

คำตอบคำตอบ

                         กรณีตามคำถาม แผนที่ภาพถ่ายทางอากาศ หมายถึง รูปถ่ายทางอากาศซึ่งได้จากการบินถ่าย
ภาพทางอากาศในพื้นที่บริเวณใดบริเวณหนึ่งเพื่อใช้ผลิตระวางแผนที่รูปถ่ายทางอากาศหรือระวางรูปถ่าย
ทางอากาศ  โดยกรมที่ดินจัดสร้างระวางดังกล่าว ๓ ประเภท กล่าวคือ

               ๑. ระวางรูปถ่ายทางอากาศ มาตราส่วน ๑ :  ๕,๐๐๐ เพื่อใช้ออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส.๓ ก.)

               ๒. ระวางแผนที่รูปถ่ายทางอากาศ ซึ่งได้ปรับแก้ความเอียงของพื้นผิวโลกแล้ว มาตราส่วน
๑ :  ๔,๐๐๐ เป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสกว้างยาวในภูมิประเทศด้านละ ๕๐ เส้น หรือ ๒ กิโลเมตร เป็น ๑ ระวาง โดยถือ ระวางแผนที่มาตราส่วน ๑ : ๔,๐๐๐ เป็นมาตรฐาน ดังนั้น ระวางแผนที่ จึงมีขนาดกรอบกว้างและยาวด้านละ ๕๐ เซนติเมตร  มาตราส่วนของระวางแผนที่อาจขยายให้ใหญ่ขึ้นอีกตามความเหมาะสม ใช้ในการออกโฉนดที่ดิน
                 ๓. ระวางแผนที่รูปถ่ายทางอากาศ มาตราส่วน ๑ :  ๑,๐๐๐ เพื่อใช้ปรับปรุงระวางแผนที่

และเมื่อประกาศใช้มาตรา ๕๖/๑ แห่งพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายที่ดิน (ฉบับที่ ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๑  ซึ่งกำหนดไว้ว่า การออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ ถ้าเป็นที่ดินที่มีอาณาเขตติดต่อคาบเกี่ยวหรืออยู่ในท้องที่เขตที่ดินของรัฐที่มีระวางแผนที่รูปถ่ายทางอากาศหรือระวางรูปถ่ายทางอากาศ พนักงานเจ้าหน้าที่จะออกให้ได้ต่อเมื่อตรวจสอบกับระวางแผนที่
รูปถ่ายทางอากาศฉบับที่ทำขึ้นก่อนสุดเท่าที่ทางราชการมีอยู่แล้วว่า เป็นที่ดินที่สามารถออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ได้…”  กล่าวคือ ไม่ต้องอ่านแปลภาพทุกแปลง จะอ่านแปลเฉพาะที่ดินที่มีอาณาเขตติดต่อคาบเกี่ยวหรืออยู่ในเขตที่ดินของรัฐ เท่านั้น  ซึ่ง ที่ดินของรัฐ หมายถึง ที่ดินสาธารณ-สมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน  ที่สงวนหวงห้ามตามประมวลกฎหมายที่ดินและกฎหมายอื่น ที่ดินที่คณะรัฐมนตรีสงวนไว้เพื่อรักษาทรัพยากรธรรมชาติหรือเพื่อประโยชน์สาธารณะอย่างอื่น เช่น ที่เลี้ยงสัตว์สาธารณประโยชน์ ที่ราชพัสดุ ป่าสงวนแห่งชาติ อุทยาน-แห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า  เขตห้ามล่าสัตว์ป่า เขตป่าไม้ถาวร เป็นต้น

               ขั้นตอนการดำเนินการตามมาตรา ๕๖/๑ ฯ นั้น จึงต้องมีการตรวจสอบที่ดินกับระวางแผนที่รูปถ่ายทางอากาศ หรือระวางรูปถ่ายทางอากาศ แล้วแต่กรณี หรือการตรวจสอบด้วยวิธีอื่น ซึ่งกรมที่ดินได้กำหนดระเบียบ ว่าด้วยการตรวจสอบที่ดินเพื่อออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ กรณีเป็นที่ดินที่มีอาณาเขตติดต่อคาบเกี่ยวกับหรืออยู่ในเขตที่ดินของรัฐด้วยวิธีอื่น พ.ศ. ๒๕๕๑ ไว้ดังนี้

ข้อ ๖ ในการนำหลักฐานที่ดินเดิมมาดำเนินการออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ ตามมาตรา ๕๘ ทวิ วรรคสอง (๑) และมาตรา ๕๙ แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ดำเนินการ ดังนี้

                   (๑) ตรวจสอบหลักฐานที่ดินเดิมและหลักฐานทางทะเบียนที่ดินว่าผู้ขอเป็นผู้มีสิทธิในที่ดิน    
                                                                                                                               /และ…

                                                                   -๒-

และหลักฐานที่ดินเดิมดังกล่าวถูกต้องตรงตามหลักฐานที่ทางราชการมีอยู่หรือไม่ ประการใด โดยบันทึกการตรวจสอบไว้ในเรื่องราวด้วย

                   (๒) ตรวจสอบว่าที่ดินข้างเคียงทุกด้านถูกต้องตรงกับหลักฐานที่ดินเดิมที่นำมาแสดงหรือไม่ โดยตรวจสอบเบื้องต้นเกี่ยวกับระยะแนวเขตที่ดินและให้เจ้าหน้าที่บันทึกถ้อยคำเจ้าของที่ดิน เจ้าของที่ดินข้างเคียง ตลอดจนผู้ปกครองท้องที่ไว้เป็นหลักฐาน หากมีความแตกต่างหรือเปลี่ยนแปลงไป รวมทั้งบันทึกเหตุแห่งความแตกต่างหรือเปลี่ยนแปลงไว้ให้ชัดเจนว่าเป็นเพราะเหตุใด มีความเกี่ยวเนื่องกับที่ดินข้างเคียงตามที่แจ้งไว้ในหลักฐานเดิมอย่างไร ในกรณีที่มีการเปลี่ยนแปลงเขตการปกครองในพื้นที่นั้น ให้บันทึกการเปลี่ยนแปลงให้ชัดเจนพร้อมแนบหลักฐานการเปลี่ยนแปลงเขตการปกครอง (ถ้ามี) ไว้ในเรื่องด้วย

                   (๓) ตรวจสอบสภาพการทำประโยชน์ว่ามีความเป็นไปได้ตรงกับที่ได้แจ้งในหลักฐานที่นำมาแสดงในการขอออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์หรือไม่ เช่น ในหลักฐานที่ดินเดิมแจ้งสภาพการทำประโยชน์เป็นที่นา แต่ที่ดินที่นำทำการตรวจสอบเป็นที่ป่าชายเลนซึ่งใช้ประโยชน์ในการทำนาไม่ได้ อันเป็นเหตุให้สงสัยได้ว่าที่ดินที่นำทำการตรวจสอบนั้นเป็นที่ดินไม่ตรงตามหลักฐานที่ดินเดิม เป็นต้น

                   (๔) กรณีที่ชื่อผู้ขอออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ไม่ตรงกับชื่อในหลักฐานที่ดินเดิมที่ผู้ขอนำมายื่นขอออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ ให้สอบสวนและบันทึกถ้อยคำผู้ขอ ผู้ปกครองท้องที่และผู้ที่เชื่อถือได้ ว่ามีการครอบครองและทำประโยชน์ในที่ดินต่อเนื่องมาจากผู้มีชื่อในหลักฐานที่ดินเดิมอย่างไร  ตั้งแต่เมื่อใด

                   (๕) กรณีที่มีเหตุอันสมควรสงสัยเป็นอย่างยิ่งว่าที่ดินที่ขอออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์อาจไม่ตรงกับหลักฐานที่ผู้ขอนำมาแสดง ให้เจ้าพนักงานที่ดินจังหวัด เจ้าพนักงานที่ดินจังหวัดสาขา เจ้าพนักงานที่ดินหัวหน้าส่วนแยก นายอำเภอ ปลัดอำเภอผู้เป็นหัวหน้าประจำกิ่งอำเภอ หรือผู้อำนวยการศูนย์เดินสำรวจ แล้วแต่กรณี  ดำเนินการแต่งตั้งคณะกรรมการอย่างน้อย ๓ คน เพื่อพิจารณาตรวจสอบสภาพที่ดินและการครอบครองทำประโยชน์เพื่อให้ได้ข้อเท็จจริงว่า ที่ดินที่ขอออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์เป็นที่ดินที่ตรงตำแหน่งตามหลักฐานที่ผู้ขอนำมาแสดงหรือไม่ อย่างไร มีหลักฐานใดประกอบในการตรวจสอบ เมื่อตรวจสอบแล้วให้คณะกรรมการรายงานผลต่อผู้แต่งตั้งเพื่อประกอบการพิจารณาดำเนินการให้แก่ผู้ขอต่อไป

               ข้อ ๗ หากการดำเนินการตามข้อ ๖ ยังไม่ได้ข้อยุติว่าที่ดินที่ขอออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ตรงตามหลักฐานที่ผู้ขอนำมาแสดง และเป็นที่ดินที่อยู่ในหลักเกณฑ์ที่จะออก
โฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ได้ ให้ดำเนินการตรวจสอบกับระวางแผนที่รูปถ่ายทางอากาศ
 
                                                                                                                 /หรือ…

 -๓-

ระวางรูปถ่ายทางอากาศฉบับที่ทำขึ้นก่อนสุดเท่าที่ทางราชการมีอยู่ โดยตรวจสอบกับแผนที่ภาพถ่าย
ทางอากาศของกรมแผนที่ทหารว่าเป็นที่ดินที่สามารถออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ได้หรือไม่

               สำหรับกรณีที่ดินของท่านมีเพียงหลักฐาน ภ.บ.ท. ๕  ถือว่าเป็นที่ดินที่ไม่มีหลักฐานสำหรับที่ดิน
ถ้ามีหลักฐานพิสูจน์ได้ว่า ท่านได้ครอบครองและทำประโยชน์ในที่ดินมาก่อนวันที่ ๑ ธันวาคม ๒๔๙๗ และไม่เป็น
ที่ป่าไม้ , ที่ ส.ป.ก. หรือที่สงวนหวงห้ามอื่น สามารถขอออกโฉนดที่ดินเป็นการเฉพาะราย โดยมิได้แจ้งการครอบครอง ตามมาตรา ๕๙ ทวิ แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน โดยยื่นคำขอ ณ สำนักงานที่ดินจังหวัดนครราชสีมา โทร. ๐-๔๔๒๔-๒๑๕๑ , ๐-๔๔๒๔-๔๓๕๓  หรือโดยการเดินสำรวจออกโฉนดที่ดิน แต่ถ้าท่านได้ครอบครองและทำประโยชน์ในที่ดินภายหลังวันที่ ๑ ธันวาคม ๒๔๙๗  สามารถออกโฉนดที่ดินได้โดยการเดินสำรวจออก
โฉนดที่ดินได้เพียงวิธีเดียว ซึ่งสามารถแจ้งความประสงค์ได้ที่ศูนย์อำนวยการเดินสำรวจออกโฉนดที่ดินจังหวัด
นครราชสีมา ซึ่งจะตั้งสถานที่ทำการเป็นการชั่วคราวในปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๓ ประมาณวันที่ ๒ พฤศจิกายน ๒๕๕๒ ซึ่งท่านสามารถติดต่อขอทราบรายละเอียดที่ตั้งของศูนย์อำนวยการเดินสำรวจออกโฉนดที่ดิน
จังหวัดนครราชสีมาได้ที่ โทร. ๐๘ – ๑๘๒๔ – ๙๕๓๗ หรือที่สำนักงานที่ดินจังหวัดนครราชสีมา โทร.
๐-๔๔๒๔-๒๑๕๑ , ๐-๔๔๒๔-๔๓๕๓ 

                         กรณีตามคำถาม แผนที่ภาพถ่ายทางอากาศ หมายถึง รูปถ่ายทางอากาศซึ่งได้จากการบินถ่าย
ภาพทางอากาศในพื้นที่บริเวณใดบริเวณหนึ่งเพื่อใช้ผลิตระวางแผนที่รูปถ่ายทางอากาศหรือระวางรูปถ่าย
ทางอากาศ  โดยกรมที่ดินจัดสร้างระวางดังกล่าว ๓ ประเภท กล่าวคือ

               ๑. ระวางรูปถ่ายทางอากาศ มาตราส่วน ๑ :  ๕,๐๐๐ เพื่อใช้ออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส.๓ ก.)

               ๒. ระวางแผนที่รูปถ่ายทางอากาศ ซึ่งได้ปรับแก้ความเอียงของพื้นผิวโลกแล้ว มาตราส่วน
๑ :  ๔,๐๐๐ เป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสกว้างยาวในภูมิประเทศด้านละ ๕๐ เส้น หรือ ๒ กิโลเมตร เป็น ๑ ระวาง โดยถือ ระวางแผนที่มาตราส่วน ๑ : ๔,๐๐๐ เป็นมาตรฐาน ดังนั้น ระวางแผนที่ จึงมีขนาดกรอบกว้างและยาวด้านละ ๕๐ เซนติเมตร  มาตราส่วนของระวางแผนที่อาจขยายให้ใหญ่ขึ้นอีกตามความเหมาะสม ใช้ในการออกโฉนดที่ดิน
                 ๓. ระวางแผนที่รูปถ่ายทางอากาศ มาตราส่วน ๑ :  ๑,๐๐๐ เพื่อใช้ปรับปรุงระวางแผนที่

และเมื่อประกาศใช้มาตรา ๕๖/๑ แห่งพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายที่ดิน (ฉบับที่ ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๑  ซึ่งกำหนดไว้ว่า การออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ ถ้าเป็นที่ดินที่มีอาณาเขตติดต่อคาบเกี่ยวหรืออยู่ในท้องที่เขตที่ดินของรัฐที่มีระวางแผนที่รูปถ่ายทางอากาศหรือระวางรูปถ่ายทางอากาศ พนักงานเจ้าหน้าที่จะออกให้ได้ต่อเมื่อตรวจสอบกับระวางแผนที่
รูปถ่ายทางอากาศฉบับที่ทำขึ้นก่อนสุดเท่าที่ทางราชการมีอยู่แล้วว่า เป็นที่ดินที่สามารถออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ได้…”  กล่าวคือ ไม่ต้องอ่านแปลภาพทุกแปลง จะอ่านแปลเฉพาะที่ดินที่มีอาณาเขตติดต่อคาบเกี่ยวหรืออยู่ในเขตที่ดินของรัฐ เท่านั้น  ซึ่ง ที่ดินของรัฐ หมายถึง ที่ดินสาธารณ-สมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน  ที่สงวนหวงห้ามตามประมวลกฎหมายที่ดินและกฎหมายอื่น ที่ดินที่คณะรัฐมนตรีสงวนไว้เพื่อรักษาทรัพยากรธรรมชาติหรือเพื่อประโยชน์สาธารณะอย่างอื่น เช่น ที่เลี้ยงสัตว์สาธารณประโยชน์ ที่ราชพัสดุ ป่าสงวนแห่งชาติ อุทยาน-แห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า  เขตห้ามล่าสัตว์ป่า เขตป่าไม้ถาวร เป็นต้น

               ขั้นตอนการดำเนินการตามมาตรา ๕๖/๑ ฯ นั้น จึงต้องมีการตรวจสอบที่ดินกับระวางแผนที่รูปถ่ายทางอากาศ หรือระวางรูปถ่ายทางอากาศ แล้วแต่กรณี หรือการตรวจสอบด้วยวิธีอื่น ซึ่งกรมที่ดินได้กำหนดระเบียบ ว่าด้วยการตรวจสอบที่ดินเพื่อออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ กรณีเป็นที่ดินที่มีอาณาเขตติดต่อคาบเกี่ยวกับหรืออยู่ในเขตที่ดินของรัฐด้วยวิธีอื่น พ.ศ. ๒๕๕๑ ไว้ดังนี้

ข้อ ๖ ในการนำหลักฐานที่ดินเดิมมาดำเนินการออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ ตามมาตรา ๕๘ ทวิ วรรคสอง (๑) และมาตรา ๕๙ แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ดำเนินการ ดังนี้

                   (๑) ตรวจสอบหลักฐานที่ดินเดิมและหลักฐานทางทะเบียนที่ดินว่าผู้ขอเป็นผู้มีสิทธิในที่ดิน    
                                                                                                                               /และ…

                                                                   -๒-

และหลักฐานที่ดินเดิมดังกล่าวถูกต้องตรงตามหลักฐานที่ทางราชการมีอยู่หรือไม่ ประการใด โดยบันทึกการตรวจสอบไว้ในเรื่องราวด้วย

                   (๒) ตรวจสอบว่าที่ดินข้างเคียงทุกด้านถูกต้องตรงกับหลักฐานที่ดินเดิมที่นำมาแสดงหรือไม่ โดยตรวจสอบเบื้องต้นเกี่ยวกับระยะแนวเขตที่ดินและให้เจ้าหน้าที่บันทึกถ้อยคำเจ้าของที่ดิน เจ้าของที่ดินข้างเคียง ตลอดจนผู้ปกครองท้องที่ไว้เป็นหลักฐาน หากมีความแตกต่างหรือเปลี่ยนแปลงไป รวมทั้งบันทึกเหตุแห่งความแตกต่างหรือเปลี่ยนแปลงไว้ให้ชัดเจนว่าเป็นเพราะเหตุใด มีความเกี่ยวเนื่องกับที่ดินข้างเคียงตามที่แจ้งไว้ในหลักฐานเดิมอย่างไร ในกรณีที่มีการเปลี่ยนแปลงเขตการปกครองในพื้นที่นั้น ให้บันทึกการเปลี่ยนแปลงให้ชัดเจนพร้อมแนบหลักฐานการเปลี่ยนแปลงเขตการปกครอง (ถ้ามี) ไว้ในเรื่องด้วย

                   (๓) ตรวจสอบสภาพการทำประโยชน์ว่ามีความเป็นไปได้ตรงกับที่ได้แจ้งในหลักฐานที่นำมาแสดงในการขอออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์หรือไม่ เช่น ในหลักฐานที่ดินเดิมแจ้งสภาพการทำประโยชน์เป็นที่นา แต่ที่ดินที่นำทำการตรวจสอบเป็นที่ป่าชายเลนซึ่งใช้ประโยชน์ในการทำนาไม่ได้ อันเป็นเหตุให้สงสัยได้ว่าที่ดินที่นำทำการตรวจสอบนั้นเป็นที่ดินไม่ตรงตามหลักฐานที่ดินเดิม เป็นต้น

                   (๔) กรณีที่ชื่อผู้ขอออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ไม่ตรงกับชื่อในหลักฐานที่ดินเดิมที่ผู้ขอนำมายื่นขอออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ ให้สอบสวนและบันทึกถ้อยคำผู้ขอ ผู้ปกครองท้องที่และผู้ที่เชื่อถือได้ ว่ามีการครอบครองและทำประโยชน์ในที่ดินต่อเนื่องมาจากผู้มีชื่อในหลักฐานที่ดินเดิมอย่างไร  ตั้งแต่เมื่อใด

                   (๕) กรณีที่มีเหตุอันสมควรสงสัยเป็นอย่างยิ่งว่าที่ดินที่ขอออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์อาจไม่ตรงกับหลักฐานที่ผู้ขอนำมาแสดง ให้เจ้าพนักงานที่ดินจังหวัด เจ้าพนักงานที่ดินจังหวัดสาขา เจ้าพนักงานที่ดินหัวหน้าส่วนแยก นายอำเภอ ปลัดอำเภอผู้เป็นหัวหน้าประจำกิ่งอำเภอ หรือผู้อำนวยการศูนย์เดินสำรวจ แล้วแต่กรณี  ดำเนินการแต่งตั้งคณะกรรมการอย่างน้อย ๓ คน เพื่อพิจารณาตรวจสอบสภาพที่ดินและการครอบครองทำประโยชน์เพื่อให้ได้ข้อเท็จจริงว่า ที่ดินที่ขอออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์เป็นที่ดินที่ตรงตำแหน่งตามหลักฐานที่ผู้ขอนำมาแสดงหรือไม่ อย่างไร มีหลักฐานใดประกอบในการตรวจสอบ เมื่อตรวจสอบแล้วให้คณะกรรมการรายงานผลต่อผู้แต่งตั้งเพื่อประกอบการพิจารณาดำเนินการให้แก่ผู้ขอต่อไป

               ข้อ ๗ หากการดำเนินการตามข้อ ๖ ยังไม่ได้ข้อยุติว่าที่ดินที่ขอออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ตรงตามหลักฐานที่ผู้ขอนำมาแสดง และเป็นที่ดินที่อยู่ในหลักเกณฑ์ที่จะออก
โฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ได้ ให้ดำเนินการตรวจสอบกับระวางแผนที่รูปถ่ายทางอากาศ
 
                                                                                                                 /หรือ…

 -๓-

ระวางรูปถ่ายทางอากาศฉบับที่ทำขึ้นก่อนสุดเท่าที่ทางราชการมีอยู่ โดยตรวจสอบกับแผนที่ภาพถ่าย
ทางอากาศของกรมแผนที่ทหารว่าเป็นที่ดินที่สามารถออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ได้หรือไม่

               สำหรับกรณีที่ดินของท่านมีเพียงหลักฐาน ภ.บ.ท. ๕  ถือว่าเป็นที่ดินที่ไม่มีหลักฐานสำหรับที่ดิน
ถ้ามีหลักฐานพิสูจน์ได้ว่า ท่านได้ครอบครองและทำประโยชน์ในที่ดินมาก่อนวันที่ ๑ ธันวาคม ๒๔๙๗ และไม่เป็น
ที่ป่าไม้ , ที่ ส.ป.ก. หรือที่สงวนหวงห้ามอื่น สามารถขอออกโฉนดที่ดินเป็นการเฉพาะราย โดยมิได้แจ้งการครอบครอง ตามมาตรา ๕๙ ทวิ แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน โดยยื่นคำขอ ณ สำนักงานที่ดินจังหวัดนครราชสีมา โทร. ๐-๔๔๒๔-๒๑๕๑ , ๐-๔๔๒๔-๔๓๕๓  หรือโดยการเดินสำรวจออกโฉนดที่ดิน แต่ถ้าท่านได้ครอบครองและทำประโยชน์ในที่ดินภายหลังวันที่ ๑ ธันวาคม ๒๔๙๗  สามารถออกโฉนดที่ดินได้โดยการเดินสำรวจออก
โฉนดที่ดินได้เพียงวิธีเดียว ซึ่งสามารถแจ้งความประสงค์ได้ที่ศูนย์อำนวยการเดินสำรวจออกโฉนดที่ดินจังหวัด
นครราชสีมา ซึ่งจะตั้งสถานที่ทำการเป็นการชั่วคราวในปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๓ ประมาณวันที่ ๒ พฤศจิกายน ๒๕๕๒ ซึ่งท่านสามารถติดต่อขอทราบรายละเอียดที่ตั้งของศูนย์อำนวยการเดินสำรวจออกโฉนดที่ดิน
จังหวัดนครราชสีมาได้ที่ โทร. ๐๘ – ๑๘๒๔ – ๙๕๓๗ หรือที่สำนักงานที่ดินจังหวัดนครราชสีมา โทร.
๐-๔๔๒๔-๒๑๕๑ , ๐-๔๔๒๔-๔๓๕๓